Rodzaj Sida należący do rodziny ślazowatych (Malvaceae), obejmuje kilkaset gatunków roślin jednorocznych, wieloletnich i krzewów występujących w tropikalnych i subtropikalnych strefach kuli ziemskiej. W Polsce Sida hermaphorodita nazywana jest ślazowcem pensylwańskim, malwą pensylwańską a niekiedy sidą.
Gatunek sida hermaphorodita jest rośliną wieloletnią, polikarpiczną o corocznie zamierających pędach. Dzięki istnieniu pączków wzrostowych na korzeniach w strefie przyłodygowej, roślina corocznie odrasta zwiększając liczbę łodyg od jednej w pierwszym roku do kilkunastu w drugim i 20-30 trzecim i czwartym i następnych latach. Nasiona ślazowca uzyskane w warunkach Polski bezpośrednio po zbiorze słabo kiełkują. Maksymalna zdolność kiełkowania uzyskują dopiero po specjalistycznym uszlachetnieniu w pierwszym roku od zbioru. Dłuższe przechowywanie prowadzi do stopniowego spadku liczby kiełkujących nasion. Niska zdolność kiełkowania w znacznym stopniu spowodowana jest występowaniem nasion twardych. Nad powierzchnią gleby, po skiełkowaniu nasion, pojawiają się okrągławe liścienie. Następnie co 5-7 dni, wyrastają ogonkowe liście skrętolegle osadzone na łodydze. Pierwszy liść ma niewielką, prawie trójkątną blaszkę o ząbkowanych brzegach. Blaszki następnych liści składają się z 2-7 klap.
Na przykładzie kształtu liści można zaobserwować duży polimorfizm u ślazowca pensywańskiego. W łanie występują rośliny z liśćmi o obszarach wąskich, długich klapkach oraz rośliny tworzące liście o klapkach szerokich i krótkich. Można więc wyodrębnić formy mniej ulistnione, tzw. Łodygowe, bardziej przydatne do spalania (biomasa) i formy silniej ulistnione, bardziej predestynowane do produkcji biogazu oraz jako pasza dla zwierząt.. Między tymi dwoma skrajnymi kształtami występuje wiele form pośrednich. Blaszki liściowe mogą mieć bardziej intensywną, ciemnozieloną przez jasnozieloną do seledynowej. Liście pokryte są mniej lub bardziej włoskami, co jest szczególnie widoczne na młodych liściach. W roku zasiewu rośliny rosną wolno, co niestety sprzyja zachwaszczaniu plantacji. W 50 dni od wschodów pojedyncza, delikatna roślina osiąga wysokość 11-18 cm, a u jej podstawy widać formujące się pączki. Pod koniec okresu wegetacyjnego wysokość pędu mieści się w granicach 40-70 cm, a niektóre rośliny zakwitają. W kolejnych latach wegetacji pędy są dobrze ulistnione, okrągłe o średnicy 5 do 40 mm. Grubość pędów w dużym stopniu zależy od rozstawy roślin. Ich wysokość pod koniec okresu wegetacji może przekraczać 400 cm.
Pąki kwiatowe pojawiają się w czerwcu. Kwiaty są obupłciowe (kilkaset na jednym pędzie, a na roślinie około 8 tyś. sztuk), zebrane są w kwiatostany typu podbaldacha, o białych drobnych płatkach. Kwitnienie trwa około 6 tygodni i przypada na okres od lipca do września. Stosunkowo długi okres kwitnienia powoduje, że obok dojrzałych owocostanów równocześnie występują kwitnące pędy, które kwitną aż do przymrozków. Kwitnące rośliny oblatywane są głownie przez pszczoły. Pierwsze owoce, którymi są 5-8 nasienne rozłupnie, dojrzewają nierównomiernie, zwykle na przełomie sierpnia i września. Nasiona są jasnobrązowe, stosunkowo drobne, o masie 1000 nasion 2-3 g, trudno wymłócające się. Nasiona nie opadają, co umożliwia ich zbiór razem z zaschniętymi łodygami. Ślazowiec pensylwański, jako roślina wieloletnia, wykształca silny system korzeniowy. W pierwszy roku rozwija się on wolno, lecz w następnych intensywnie się rozrasta. Korzeń główny już w trzecim roku wegetacji sięga w głąb gleby ponad 120 cm. W płaszczyźnie poziomej korzenie rozprzestrzeniają się na odległość 70-100 cm. Część korzeni bocznych rośnie poziomo tuż pod powierzchnią gleby i na nich, szczególnie w części przyłodygowej, tworzą się pączki wzrostowe. Z pączków tych wiosną wyrastają nowe pędy.
Opracował:
mgr inż. Krzysztof Olkowski
Biomax - Gospodarstwo Agroenergetyczne
Literatura:
Opracowania AR Lublin,
Prof. Halina Borkowska,
Prof. Bolesław Styk Jeśli zamieszczone informacje/linki są nieaktualne /nieaktywne/ lub pragną Państwo umieścić informacje uzupełniające/linki nieobecne na stronie, prosimy o KONTAKT
