Elektrownia Jaworzno III to dwa zakłady:
* Elektrownia II
* Elektrownia III.
Elektrownia II
Położona jest w południowo-zachodniej części Jaworzna, przy ul. Energetyków 15. Powierzchnia zakładu wynosi ok. 90 ha i jest w 35% zabudowana. W skład zabudowy wchodzi główny kompleks technologiczny – kotłownia, maszynownia, budynki oddziału nawęglania, gospodarki wodnej, zaplecze magazynowe, warsztaty remontowe, chłodnie kominowe oraz budynki administracyjne. E II obecnie zatrudnia 446 osób (stan na 31.08.02r.). Elektrownia II - pełniąca rolę elektrociepłowni miejskiej - składa się z dwóch części. "Stara", niezmodernizowana część wyposażona jest w cztery kotły pyłowe PK-10p produkujące energię cieplną w układzie kolektorowym, zasilające jeden turbozespół ciepłowniczo-kondensacyjny 10 CK-60 oraz dwa turbozespoły kondensacyjne WK - 50. Spalanie węgla odbywa się w wirze niskotemperaturowym.
W "nowej" części (modernizacja zakończona w IV kwartale 1999 roku) produkuje się energię elektryczną i cieplną w układzie blokowym - dwa kotły fluidyzacyjne pracują z dwoma turbinami ciepłowniczo- kondensacyjnymi. Spalanie węgla odbywa się w sposób ekologiczny – dodawanie tlenku wapnia jako addytywu zmniejsza emisję dwutlenku siarki, a obniżona temperatura w kotle do 850 oC i etapowe spalanie zmniejsza powstawanie tlenków azotu. Dla kotłów fluidyzacyjnych pracuje stacja podawania mułów. Muły, które dotychczas były odpadem składowanym na osadnikach, spalane są w kotłach fluidyzacyjnych, co poprawia ekonomię produkcji energii i pozytywnie wpływa na środowisko.
Elektrownia III
Zlokalizowana jest w zachodniej części Jaworzna w pobliżu granicy z Mysłowicami na południowy-zachód od E II. Zajmuje wraz z obiektami towarzyszącymi oraz zapleczem technologicznym i pomocniczym obszar ok. 85 ha. W kierunku południowo-zachodnim, w odległości około 1 km od ogrodzenia terenu elektrowni, zlokalizowana jest zakładowa oczyszczalnia ścieków, leżąca nad rzeką Przemszą. Natomiast na południowy-wschód w odległości ponad 2 km znajduje się buforowe składowisko odpadów paleniskowych i gipsu elektrowni. Obecnie w Elektrowni III zatrudnionych jest 1465 osób (stan na 31.08.02 r.). Elektrownia III, jako zawodowa elektrownia cieplna produkująca energię elektryczną, wyposażona jest w sześć bloków energetycznych o łącznej mocy zainstalowanej 1345 MW. Należy do najnowocześniejszych i największych elektrowni tak w województwie śląskim, jak i w kraju.
Program likwidacji zagrożeń dla środowiska
Konsekwentna realizacja Programu likwidacji zagrożeń dla środowiska zaowocowała w Elektrowni "Jaworzno III" uruchomieniem szeregu proekologicznych instalacji.
W 1996 roku w E III oddano do eksploatacji Instalację Odsiarczania Spalin, w której spaliny z czterech bloków (I, II, V i VI) oczyszczane są metodą mokrą, wapienno-gipsową. W przypadku postoju jednego z tych bloków istnieje możliwość podawania spalin na IOS z dwóch pozostałych bloków (III i IV). Spaliny po przejściu przez absorbery instalacji odsiarczania spalin są kierowane przez chłodnie kominowe do atmosfery.
Zainstalowanie na wszystkich kotłach w latach 1995 – 1998 systemy niskiej emisji tlenków azotu pozwoliły obniżyć ich emisję o około 50%.
Odpady powstające podczas procesu produkcyjnego w Elektrowni "Jaworzno III" wykorzystywane są w podziemnych wyrobiskach pobliskich kopalni. Ukończona w 1994 r. instalacja pneumatycznego odbioru popiołu umożliwia wywóz popiołu w postaci suchej. Żużel, ze względów technologicznych, transportowany jest hydraulicznie na wydzielone kwatery składowiska zakładowego. Po odsączeniu jest wybierany i transportem samochodowym wywożony również do wyrobisk poeksploatacyjnych kopalń. Gips w całości przekazywany jest do zakładu produkcji gipsu "Knauf - Jaworzno III", znajdującego się w sąsiedztwie, gdzie wykorzystywany jest gospodarczo.
Woda wykorzystywana do uzupełniania strat w zamkniętym obiegu chłodzącym pobierana jest z rzeki Biała Przemsza. Ścieki odprowadzane są do Przemszy poprzez mechaniczną oczyszczalnię ścieków z chemicznym wspomaganiem.
Nasz cel - produkcja czystej ekologicznie energii – stał się rzeczywistością. Potwierdzeniem tego było skreślenie przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Elektrowni "Jaworzno III" z listy najbardziej uciążliwych zakładów dla środowiska w skali kraju. Kolejnym dowodem na to, jak wielką wagę przywiązujemy do spraw związanych z zewnętrznym wizerunkiem firmy i jej postrzeganiem przez lokalną społeczność, było uzyskanie certyfikatu potwierdzającego wdrożenie Zintegrowanego Systemu Zarządzania Jakością, Zarządzania Środowiskowego i Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną pracy według norm PN ISO 9002, PN EN ISO 14001 i PN-N-18001.
RYS HISTORYCZNY
Początki
Początki jaworznickiej energetyki sięgają 1898 r., kiedy to przy szybie "Rudolf" Jaworznickiego Gwarectwa zainstalowano dwa agregaty prądu stałego o łącznej mocy 320 kW, co umożliwiło oświetlenie kopalni i pobliskich domów. W 1903 r. przy szybie "Fryderyk August" (obecnie "Piłsudski") w obrębie budynków późniejszej Elektrowni Jaworzno, wybudowano nową kotłownię z dwoma kotłami walczakowymi oraz zainstalowano turbozespół o mocy 800 kW. Do 1921 r. zamontowano kolejne kotły i turbozespoły. Pozwoliło to na osiągnięcie przez elektrownię mocy 7620 kW i umożliwiło dostarczanie prądu do zakładów przemysłowych Jaworzna, najbliższych okolic, a nawet powiatu olkuskiego i Krakowa. W roku 1938 łączna moc elektrowni wynosiła już 39,12 MW, co dawało jej 6 miejsce w Polsce. Lata wojny nie zahamowały rozwoju jaworznickiej energetyki. Potrzeby gospodarki wojennej zmusiły okupantów do rozbudowy i modernizacji istniejącej elektrowni oraz rozpoczęcia budowy nowej elektrowni "Wilhelm". Jednak w związku z rozwojem sytuacji na frontach wojny zamierzenia tego nie udało im się wykonać.
Lata powojenne
Lata powojenne otwierają nowy etap w historii energetyki Jaworzna. W latach 1948 - 1952 przeprowadzono pierwszy etap modernizacji elektrowni (przyszłej Elektrowni Jaworzno). Wybudowano nową kotłownię i zainstalowano dwa nowe turbozespoły. Elektrownia osiągnęła moc 110,3 MW. Również w roku 1948 rozpoczęły się prace przy budowie Elektrowni Jaworzno II. 1 stycznia 1953 r. pierwsza jaworznicka elektrownia - pod nazwą Elektrownia Jaworzno włączona została do systemu energetycznego kraju. 19 lipca tego roku uruchomiono dwa pierwsze bloki Elektrowni Jaworzno II. W roku 1955 elektrownia uzyskała planowaną moc 300 MW. W 1962 r. zamontowano i uruchomiono ostatni, siódmy turbozespół i tym samym moc elektrowni wzrosła do 350 MW.
W wyniku drugiego etapu modernizacji Elektrownia Jaworzno osiągnęła w roku 1959 moc 157,9 MW. 1 stycznia 1972 r. utworzony został Zespół Elektrowni Jaworzno. W jego skład weszły Elektrownia Jaworzno (jako Elektrownia Jaworzno I) i Elektrownia Jaworzno II.
W latach sześćdziesiątych powstała koncepcja budowy w Jaworznie elektrowni cieplnej o mocy docelowej 1000 - 2000MW. Założenia techniczno - ekonomiczne i projekt wstępny budowy elektrowni opracowano w roku 1969. W styczniu 1972 r. przystąpiono do organizacji placu budowy, a pierwszy blok energetyczny o mocy 200 MW oddano do eksploatacji w maju 1977 r. W grudniu 1979 r. inwestycja została całkowicie ukończona. Elektrownia osiągnęła moc 1200 MW. Tak narodziła się Elektrownia Jaworzno III, do dziś jedna z najnowocześniejszych elektrowni zawodowych w Polsce.
Lata dziewięćdziesiąte w "Trójce" to okres wielkich inwestycji proekologicznych. W roku 1991 przekazano do eksploatacji oczyszczalnię ścieków przemysłowych, a w 1994 r. ukończono budowę instalacji pneumatycznego transportu popiołu spod elektrofiltrów, co pozwoliło na zaniechanie transportu popiołu na składowisko i skierowanie go do kopalń celem wypełniania podziemnych wyrobisk. W 1993 r. rozpoczęto budowę instalacji odsiarczania spalin. Tę największą inwestycję proekologiczną elektrowni przekazano do eksploatacji w czerwcu 1996 r. W latach 1995 - 1998 wszystkie sześć bloków Elektrowni Jaworzno III wyposażono w systemy niskiej emisji tlenków azotu. Pozwoliło to na znaczne obniżenie emisji tego zanieczyszczenia. Rok 1995 otwiera kolejny rozdział w rozwoju jaworznickiej energetyki. W grudniu powstaje jednoosobowa spółka Skarbu Państwa pod nazwą Elektrownia Jaworzno III Spółka Akcyjna. W jej skład weszły przedsiębiorstwa państwowe: Elektrownia Jaworzno III i Zespół Elektrowni Jaworzno. Nieubłagane reguły ekonomiczne oraz względy ekologiczne wymusiły konieczność likwidacji wyeksploatowanej Elektrowni I, pełniącej dotychczas funkcję miejskiej elektrociepłowni oraz gruntowną modernizację Elektrowni II. Już w roku 1996 wybudowano magistralę ciepłowniczą umożliwiającą przejęcie przez Elektrownię II odbiorców energii cieplnej zasilanych z dotychczasowego źródła w Elektrowni I. Jednocześnie na ogromną skalę modernizowano, a właściwie odbudowywano Elektrownię II. Na miejscu trzech zlikwidowanych starych kotłów rozpoczęto montaż dwóch kotłów fluidyzacyjnych. W latach 1998 - 1999 przekazano do eksploatacji dwa nowoczesne turbozespoły ciepłowniczo - kondensacyjne. Pozwoliło to na całkowite wyłączenie z eksploatacji Elektrowni I. Ten bezprecedensowy w historii polskiej energetyki fakt miał miejsce 17 kwietnia1998 r. W listopadzie 1999 r. przekazano do eksploatacji kotły fluidyzacyjne. W styczniu 2001 została uruchomiona zakładowa oczyszczalnia ścieków. Zakończyło to praktycznie modernizację Elektrowni II. W Elektrowni III przeprowadzono modernizację urządzeń wytwórczych. Rozpoczęta w roku 1996, objęła sześć turbozespołów, a jej efektem jest podwyższenie sprawności, zwiększenie mocy osiągalnej i zmniejszenie jednostkowej emisji. W listopadzie 1998 r. powołano do życia spółkę Zakład Górniczo - Energetyczny "Sobieski Jaworzno III" z większościowym udziałem Elektrowni Jaworzno III. Dało to zupełnie nową jakość we wzajemnych relacjach funkcjonowania energetyki i górnictwa w Jaworznie. ZGE to kolejna spółka w naszej grupie kapitałowej.
Rok 2000
Rok 2000 przyniósł nowe wyzwania. W maju powołano do życia spółkę Południowy Koncern Energetyczny SA. Nie zabrakło wśród niej Elektrowni Jaworzno III.
Podstawowe dane techniczne PKE SA Elektrowni Jaworzno III:
Rok uruchomienia elektrowni: 1953/76*
Rok uruchomienia ostatniego turbozespołu: 1999
Rodzaj paliwa podstawowego: węgiel kamienny
Liczba kotłów energetycznych: 11
Wydajność znamionowa kotłów [t/h]: 5340
Liczba turbozespołów: 11
Moc elektryczna osiągalna [MW]: 1635
*1953 - Elektrownia II, 1976 - Elektrownia III
Dane teleadresowe: PKE SA Elektrownia Jaworzno III
ul. Promienna 51
43-603 Jaworzno
tel. +48 032 615 50 71
fax: +48 032 715 30 88
www: www.pl.ej3.pkesa.com
e-mail: eljaw3@pl.ej3.pkesa.com
