W rolnictwie występowało i nadal występuje wiele miar powierzchni upraw. Pragniemy Państwu przedstawić najważniejsze z nich, obecnie i w przeszłości stosowane.
Ar
Jest to jednostka wielkości powierzchni, używana w rolnictwie.
Oznaczana symbolem a.
1 a = 100 m²,
1 a = 1 dam²
(czyli powierzchnia 10m na 10m)
Akr
Angielska miara powierzchni gruntów, używana w krajach anglosaskich. Za akr uznawano obszar, który można było zaorać parą wołów zaprzęgniętych w pług, w czasie jednego dnia.
Hektar
Jednostka powierzchni używana w rolnictwie. Oznaczana symbolem ha. Nazwa pochodzi od przedrostka "hekto" – 100.
1 ha = 100 a = 10 000 m² = 1 hm²
1 ha = 0,01 km²
(czyli powierzchnia 100 m na 100 m)
Hektar przeliczeniowy
Hektar przeliczeniowy – to umowna jednostka powierzchni gruntu.
1 hektar przeliczeniowy to 1ha gruntów klasy IV, biorąc za podstawę plon zbóż z 1 ha gleby IV klasy.
Pozostałe klasy gruntów:
I klasa – 1,8
II klasa – 1,6
III klasa – 1,2
V klasa – 0,8
VI klasa – 0,6
Dzięki przemnożeniu powierzchni w hektarach fizycznych dla poszczególnych klas gruntów przez właściwe współczynniki, i po późniejszym zsumowaniu iloczynów uzyskuje łączną liczbę hektarów przeliczeniowych.
Umożliwia to porównanie gleb posiadających różne klasy bonitacyjne.
Łan
Dawna jednostka miary powierzchni używana w rolnictwie. Wielkość łanu w przybliżeniu odpowiadała obszarowi chłopskiego gospodarstwa feudalnego. Łan był podstawą uposażenia chłopa osadzonego na wsi na prawie niemieckim.
Łan mniejszy
Łan mniejszy, chełmiński, zwany też włóką:
1 łan = 30 morg ≈ 17,955 hektara
Inne łany
- łan staropolski wynosił 261 morg
- łan wójtowski-rewizorski wynosił 90 morg
- łan królewski sprawdzony wynosił 85 1/3 morgi
- łan królewski hibernowy wynosił 64 4/5 morgi
Morga
Jednostka powierzchni używana w rolnictwie. Początkowo za jedną morgę uznawano obszar, który można było zaorać jednym zaprzęgiem w ciągu dnia. Wielkość morgi była zależna od jakości gleby, zaprzęgu i narzędzi. W Europie 0,33-1,07 hektara.
na ziemiach polskich
1 morga chełmińska około 0,56 ha
1 morga nowopolska = 0,5598 ha
