Cześć 1. Najważniejsze regulacje w zakresie gospodarki odpadami
Z wejściem Polski do UE pojawiły się nowe możliwości dofinansowania przedsięwzięć zarówno prywatnych, jak i pożytku publicznego. O dofinansowanie mogą się ubiegać różnorodne podmioty gospodarki krajowej, w tym przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, czy wybrane instytucje jak np. Lasy Państwowe, Straż Pożarna. Wsparcie udzielane jest na bardzo szerokie i zróżnicowane spektrum przedsięwzięć: od projektów miękkich, przez inwestycje drobnych podmiotów, po potężne inwestycje infrastrukturalne. Wraz z rosnącym zainteresowaniem dotacjami z funduszy unijnych pomija się często możliwości płynące z programów i środków krajowych, które również mogą być potencjalnym źródłem wsparcia. Niniejszym przedstawiamy Państwu cykl artykułów nt. możliwości dofinansowania ze środków publicznych przedsięwzięć w zakresie gospodarki odpadami. W ramach wstępu do zagadnienia przedstawiamy Państwu najważniejsze regulacje w zakresie gospodarki odpadami na poziomie Unii Europejskiej oraz prawa polskiego.
Przepisy unijne
Dyrektywa
Zakres regulacji
Dyrektywa Rady Europy 75/442/EWG w sprawie odpadów i zmieniająca ją 91/156/EWG
- zobowiązania dla państw członkowskich w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczania ich ilości i zmniejszania szkodliwości,
- przeniesienie nadzoru nad gospodarką odpadami ze szczebla lokalnego na krajowy,
- hierarchia postępowania z odpadami i zasada "zanieczyszczający płaci",
- obowiązki dla samorządów w zakresie przygotowania planów gospodarki odpadami
Dyrektywa Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych
- zdefiniowanie głównych rodzajów odpadów niebezpiecznych,
- określenie zasad postępowania z odpadami niebezpiecznymi
Dyrektywa Rady 91/157/EWG w sprawie baterii i akumulatorów zawierających niektóre substancje niebezpieczne
- wprowadzenie obowiązku selektywnej zbiórki odpadów i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów zawierających rtęć, kadm czy ołów
Dyrektywa PE i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych
- określenie strategii UE w zakresie odpadów opakowaniowych: od zapobiegania do unieszkodliwiania
Dyrektywa Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów
- zobowiązanie do podjęcia działań ograniczających ilość składowanych odpadów, szczególnie biodegradowalnych
Dyrektywa PE i Rady 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji
- wprowadzenie zbiórki pojazdów na koszt producenta,
- zobligowanie państw członkowskich do tworzenia systemów bezpłatnej zbiórki wraków i używanych części pojazdów
Dyrektywa PE i Rady 2000/76/WE w sprawie spalania odpadów
- identyfikacja spalarni jako głównego zanieczyszczenia atmosfery,
- zaostrzenie wartości granicznych podczas spalania odpadów
Dyrektywa PE i Rady 2002/96/WE w sprawie zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego (WEEE)
- zobowiązanie państw członkowskich do ścisłego nadzoru nad postępowaniem z odpadami zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego
Unijne wytyczne odzwierciedlone są w polskim ustawodawstwie w ustawach oraz bardzo licznych rozporządzeniach.
Przepisy polskie
Pierwsze regulacje w zakresie gospodarki odpadami zostały zawarte w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Tego samego dnia przyjęta została bardziej szczegółowa ustawa o odpadach. 11 maja 2001 roku przyjęto dwie kolejne ustawy. Pierwsza z nich reguluje kwestie obowiązków przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz kwestie związane z opłatami produktową i depozytową. Druga ustawa dotyczy opakowań i odpadów opakowaniowych. Kolejne ustawy szczegółowe zostały przyjęte w 2005 roku. 20 stycznia 2005 roku przyjęto ustawę o recyclingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, a 29 lipca – ustawę o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Ponadto obowiązują liczne regulacje (ustawy i rozporządzenia) dotyczące na ogół konkretnego rodzaju odpadów – sposobu postępowania z danymi odpadami, różnorodnych opłat, wymaganych zezwoleń, czy sprawozdawczości w zakresie gospodarki odpadami (szczególnie – niebezpiecznymi). Niezwykle istotne jest, aby na bieżąco monitorować zmiany w przepisach, które związane są konkretnie z naszą działalnością i planowaną inwestycją.
W kolejnej części cyklu przedstawione zostaną możliwości, jakie w ramach wsparcia projektów z zakresu gospodarki odpadami oferuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska w Warszawie.
Autor artykułu: Daria Kowalewska
Konsultant Management & Consulting Group Sp. z o. o.
ul. Popularna 4/6, 02-473 Warszawa
tel.: +48 (22) 498 40 60, faks: +48 (22) 425 33 33
www: www.mcgroup.eu