Pompy ciepła w gospodarce skojarzonej charakteryzują się wysokimi wartościami współczynnika wydajności cieplnej. W klasycznej pompie ciepła wykorzystujemy ciepło z górnego źródła ciepła. Jeżeli jednocześnie wykorzystywane będzie ciepło dolnego i górnego źródła pompy ciepła, to znaczy pompa będzie jednocześnie grzała i chłodziła, wtedy mamy gospodarkę skojarzoną pompy ciepła.
Przykładami gospodarki skojarzonej są:
- Pompy ciepła w mleczarniach. Odprowadzane ciepło podczas chłodzenia mleka (dolne źródło ciepła) wykorzystywane jest do podgrzewania wody potrzebnej do celów technologicznych, mycia itd.
- Pompy w zakładach przetwórstwa mięsnego. Ciepło odprowadzane z komór chłodniczych mięsa i wędlin, po przejściu przez pompę ciepła jest wykorzystywane do ogrzewania pomieszczeń (CO) i przygotowania ciepłej wody użytkowej (CWU).
System odzyskiwania ciepła w instalacji klimatyzacyjnej wykorzystującej
pompy ciepła woda-powietrze
Niewykorzystana lub zagospodarowana w części energia cieplna nie musi być bezpowrotnie tracona, jak dzieje się to w konwencjonalnych, tradycyjnych układach energetycznych cieplnych.
Rys. 1 System odzyskiwania ciepła (SOC) z wykorzystaniem pompy ciepła w instalacji klimatyzacyjnej - rozwiązanie firmy Climate Master
Źródło: [3]
System, jaki służy do odzyskiwania ciepła w instalacji klimatyzacyjnej, składa się z indywidualnych pomp ciepła woda - powietrze połączonych między sobą zamkniętym obiegiem wodnym. Woda krążąca w tym obiegu spełnia funkcję czynnika przenoszącego energię, będąc dolnym lub górnym źródłem ciepła dla zainstalowanych pomp ciepła.
W ciągu wielu lat rozwoju systemów ogrzewania, klimatyzacji i wentylacji budynków tworzone były układy i urządzenia pozwalające na optymalizowanie rozdziału dostarczanej do pomieszczeń energii cieplnej i powietrza. Pomieszczenia w budynku ze względu na swoje położenie względem stron świata oraz różny rodzaj przeznaczenia i pracy, charakteryzują się niejednakowym obciążeniem cieplnym. Aby bezpowrotnie nie tracić nadmiaru energii cieplnej z pomieszczeń, które z racji swej funkcji mają jej w nadmiarze, opracowano System Odzyskiwania Ciepła bazujący na pompach ciepła woda powietrze.
System ów ma za zadanie przekazywanie energii cieplnej pomiędzy pomieszczeniami budynku. W tym celu utworzono "zamknięty obieg wody", który dla pomp ciepła woda - powietrze zainstalowanych w systemie, jest w zależności od potrzeb źródłem "dolnym" lub "górnym". Mówić inaczej, SOC składa się z indywidualnych urządzeń połączonych miedzy sobą wodnym obiegiem zamkniętym, gdzie woda spełnia funkcje czynnika nośnego energii (rys. 1).
Urządzenie pracujące w cyklu chłodzenia, przekazuje nadmiar ciepła z pomieszczenia, a ciepło to jest absorbowane przez wodę obiegu zamkniętego, czyli źródło "górne". Pompa ciepła pracująca w cyklu chłodzenia, automatycznie kontroluje i reguluje wilgotność powietrza, której nadmiar jest odprowadzany w postaci (skroplin) skondensowanej pary wodnej.
Cykl grzania jest procesem, w którym woda obiegu zamkniętego (źródło "dolne"), oddaje poprzez pompę ciepło powietrzu znajdującemu się w pomieszczeniu. W wymianie ciepła aktywnym pośrednikiem w jego transporcie jest czynnik roboczy znajdujący się w urządzeniu.
SOC bazujący na pompie ciepła oprócz zapewnienia dobrego rozdziału energii cieplnej na poszczególne pomieszczenia budynku zapewnia wzajemne przekazywanie wyprodukowanych w pomieszczeniach nadwyżek i niedoborów w taki sposób, aby jak najmniejszą ilość energii uzupełniać z zewnątrz. W okresach przejściowych zapotrzebowanie na energię cieplną budynków jest bliskie zeru.