Przedsiębiorcy mogą uzyskać z programu "Infrastruktura i środowisko" wsparcie między innymi na inwestycje związane z zieloną energią i produkcją biopaliw
Przedsiębiorcy zainteresowani wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych mogą sięgnąć po środki przewidziane w programie krajowym "Infrastruktura i środowisko". Działanie 9.4 daje możliwość uzyskania dofinansowania właśnie tego typu inwestycji. Jego celem jest wzrost wykorzystania źródeł odnawialnych do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Z kolei działanie 9.5 przewiduje wsparcie dla projektów związanych z wytwarzaniem biopaliw ze źródeł odnawialnych. Realizacja tego działania przez przedsiębiorstwa ma się przyczynić do zwiększenia w Polsce produkcji biokomponentów oraz biopaliw.
Zielone obowiązki
Prawo Unii Europejskiej nakłada na Polskę obowiązek zwiększenia produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, czyli tzw. zielonej energii. To szansa dla firm, które chciałyby rozpocząć jej produkcję, dywersyfikując na przykład prowadzoną do tej pory działalność. To również szerokie możliwości inwestycyjne dla tych, którzy w wytwarzanie takiej energii już zainwestowali, a teraz chcieliby zwiększyć moc swoich "zielonych elektrowni". Wynika to z szansy uzyskania częściowego zwrotu środków zainwestowanych w ich budowę lub rozbudowę, a tym samym zwiększenia mocy produkcyjnych.
Zielona energia musi powstać dzięki sile wiatru i wody (uzyskiwanej w elektrowniach wodnych o mocy do 20 MW) lub spalania biogazu i biomasy. Dofinansowanie można również uzyskać na wytwarzanie ciepła przy wykorzystaniu energii geotermalnej oraz słonecznej.
Co istotne, do kosztów projektu mogą być wliczone wydatki związane z przygotowaniem kompleksowej dokumentacji niezbędnej do realizacji przedsięwzięcia i złożenia wniosku. Mogą one stanowić część kosztów kwalifikowanych.
Na całe działanie przeznaczono ponad 470 mln euro, z czego wkład unijny kształtuje się na poziomie ponad 250 mln. Zgodnie z zasadami demarkacji, która nakazuje finansować z programów krajowych duże projekty, wartość inwestycji w energię wiatrową musi wynosić co najmniej 20 mln złotych. W przypadku energii pozyskiwanej z biomasy i siły wody wartości te mogą być mniejsze - odpowiednio 10 mln i 4 mln złotych. Niewątpliwie jest to znaczne ograniczenie dla wielu przedsiębiorstw, niemniej jednak z działania mogą korzystać zarówno duże, jak i średnie oraz małe przedsiębiorstwa.
Zakres wydatków kwalifikowanych, o których częściowy zwrot można się ubiegać po zakończeniu inwestycji, zawarty jest w "Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ". Zarówno ten dokument, jak i sam program operacyjny oraz jego uszczegółowienie można pobrać ze stron Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (www.mrr.gov.pl).
Jedziemy na biopaliwach
Drożejąca ropa naftowa i wyczerpywanie się światowych zasobów każą poszukiwać alternatywnych źródeł energii. Od dawna wiadomo, że do napędu silników spalinowych, przynajmniej w pewnym stopniu, mogą zostać użyte biopaliwa. Ich produkcję w okresie 2007 - 2013 można rozpocząć z udziałem środków unijnych. Działanie 9.5 "Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych" przewiduje właśnie takie wsparcie.
Wśród przykładowych projektów, które beneficjenci będą mogli realizować, należy wskazać:
- budowę instalacji do produkcji biokomponentów,
- budowę instalacji do produkcji biopaliw,
- przygotowanie kompleksowej dokumentacji niezbędnej do złożenia wniosku o wsparcie i realizacji projektu.
Głównym celem działania jest zwiększenie wytwarzania biokomponentów i biopaliw. Należy jednak zastrzec, że ze wsparcia wykluczona jest produkcja bioetanolu i czystego oleju roślinnego. Budżet całego działania wynosi niemal 130 mln euro, w tym wkład unijny stanowi 70 mln euro. Minimalna wartość projektu, o którego wsparcie można się ubiegać, to 20 mln złotych. Jednak beneficjent może liczyć na zwrot części poniesionych wydatków. Wartość dofinansowania zostanie ustalona w rozporządzeniu ministra gospodarki w sprawie udzielania pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub rozbudowy jednostek wytwarzających energię elektryczną lub ciepło z odnawialnych źródeł energii (w fazie projektu).
Polskie wiatraki i turbiny
Przedsiębiorcy zainteresowani inwestycjami w energię odnawialną lub biopaliwa mogą napotkać przeszkodę w postaci braku w Polsce odpowiedniego sprzętu. Jest stosunkowo niewiele firm produkujących urządzenia wytwarzające energię wiatrową lub wodną. Oczywiście można je sprowadzić z zagranicy. Jednak dobrym wyjściem jest również rozpoczęcie produkcji w kraju.
Twórcy programu "Infrastruktura i środowisko", spodziewając się wzmożonego popytu na takie maszyny, przewidzieli działanie 10.3 "Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii". Zgodnie z nazwą jego celem jest przyspieszenie rozwoju energetyki odnawialnej dzięki powstawaniu firm produkujących taki właśnie sprzęt. Dlatego przedsiębiorcy, którzy skorzystają z tego działania, mogą liczyć na refundację poniesionych wydatków związanych z budową fabryk i linii produkcyjnych. Oczywiście niezbędnym warunkiem jest produkcja takich maszyn, dzięki którym uzyska się energię elektryczną z siły wiatru lub wody bądź paliwa z biogazu i biomasy. Wsparcie zostało także przewidziane dla produkujących urządzenia wytwarzające ciepło z wymienionych źródeł. Do kosztów kwalifikowanych mogą być również wliczone wydatki poniesione na przygotowanie całej dokumentacji niezbędnej do ubiegania się o wsparcie i realizacji inwestycji. Bardzo ważna dla tego typu inwestycji jest możliwość sfinansowania wydatków związanych z zakupem technologii, patentów i praw autorskich, niezbędnych do uruchomienia takiej produkcji. Tego typu wydatki również mogą zostać uznane za kwalifikowane. Budżet działania wynosi ponad 172 mln euro, w tym wkład unijny 92 mln euro. Minimalna wartość projektu musi przekroczyć 20 mln złotych.
Gdzie składać wnioski
Wnioski w sprawie przyznania dofinansowania dla wszystkich wymienionych działań będą przyjmowane w trybie konkursowym. Następnie przejdą one etap oceny formalnej i merytorycznej.
Podstawowe kryteria formalne, których spełnienie jest warunkiem przejścia wniosku do następnego etapu, to między innymi:
- kwalifikowalność wnioskodawcy i projektu w ramach danego konkursu,
- prawidłowy termin złożenia dokumentacji,
- kompletność dokumentacji wymaganej na etapie aplikowania, w tym podpisanie wniosku przez osobę uprawnioną,
- zastosowanie odpowiedniego formularza wniosku,
- złożenie wniosku w odpowiedniej instytucji.
Podczas oceny merytorycznej niezwykle istotne będzie wykazanie, że projekt odwołujący się do IX osi priorytetowej wywiera wyraźny pozytywny wpływ na środowisko. Wszędzie, gdzie jest to możliwe, wymagane jest przedstawienie zarówno we wniosku, jak i w biznesplanie danych liczbowych (skwantyfikowanych rezultatów) jednoznacznie wskazujących na oszczędności energii lub wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
Za ogłaszanie i realizację konkursów odpowiada tzw. instytucja wdrażająca. W przypadku odnawialnych źródeł energii rola taka została powierzona Instytutowi Paliw i Energii Odnawialnej. Zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju mogą one mieć formę konkursów zamkniętych lub otwartych. Konkursy zamknięte organizowane będą cyklicznie, a instytucja organizująca konkurs, czyli w tym przypadku IPiEO, ogłasza datę otwarcia oraz datę zamknięcia naboru wniosków. Kolejne konkursy będą organizowane w ramach dostępnych środków. W konkursie otwartym nabór wniosków oraz ich ocena odbywać się będzie w sposób ciągły aż do wyczerpania limitu środków przyznanych na dany rok. W praktyce w przypadku omawianych działań częściej zastosowanie znajdą konkursy zamknięte.
